Niestety, zdarza się czasem tak, że ktoś bliski w naszej rodzinie zachoruje lub ulegnie wypadkowi i potrzebuje pomocy w codziennym życiu. W ciężkich przypadkach choroby lub niepełnosprawności ktoś z rodziny musi podjąć się całodobowej opieki i zrezygnować z pracy zarobkowej. Sprawowanie opieki nad osobami niepełnosprawnymi lub chorymi wymaga dużego poświęcenia oraz nakładów finansowych. W takich sytuacjach opiekunom przysługują różne zasiłki, świadczenia i zniżki finansowane ze środków publicznych, między innymi świadczenie pielęgnacyjne, dodatek do zasiłku rodzinnego, zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna.
Obowiązki dorosłych dzieci wobec rodziców
Kodeks rodzinny i opiekuńczy ma za zadanie regulować kwestie dotyczące stosunków rodzinnych i zapobiegać sytuacjom, które osłabiają więzi rodzinne między dziećmi i rodzicami. Zgodnie z artykułem 87 wyżej wymienionego kodeksu rodzice i dzieci powinni się wzajemnie szanować i wspierać. Przez szeroko pojmowane wsparcie można rozumieć pomoc materialną - obowiązek alimentacyjny, wsparcie w czasie choroby, kalectwa, załatwianie spraw związanych z życiem codziennym, np. zrobienie zakupów czy pomoc w podejmowaniu ważnych decyzji.
Kolejnym obowiązkiem jest pokrywanie kosztów utrzymania rodziny. Powinność ta może być egzekwowana w sytuacji wystąpienia obu przesłanek jednocześnie: w razie posiadania pracy zarobkowej i zamieszkiwania u rodziców. Innymi obowiązkami wynikającymi z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego są między innymi: pomoc we wspólnym gospodarstwie czy posłuszeństwo dzieci wobec rodziców.
Czy można zmusić członka rodziny do opieki nad rodzicem?
Niestety, nie istnieje żaden prawny obowiązek opieki nad osobą starszą czy schorowaną. Nie można także wymusić na nikim z bliskich obowiązku sprawowania opieki, ponieważ obowiązek ten powinien wynikać z moralności każdego z nas. Uregulowaną powinnością jest obowiązek alimentacyjny na rzecz rodziców żyjących w ubóstwie.
Gdy pojawia się konieczność udzielenia pomocy bliskiej osobie w rodzinie istnieje jeszcze możliwość uzyskania 14 dniowego zwolnienia lekarskiego – tylko dla osób pracujących. Pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia zwolnienia, pod warunkiem, że dana osoba jest jedyną osoba, która może udzielić wsparcia.
Alternatywną i ostateczną opcją jest oddanie rodzica do miejskiego ośrodka pomocy społecznej, gdzie osoba potrzebująca uzyska pomoc od fachowej obsługi personelu.
Działania niewymagające specjalistycznej opieki medycznej są wykonywane przez najbliższych członków rodziny, na których ciąży obowiązek alimentacyjny. Za osoby najbliższe uznaje się dzieci, wnuki, rodziców, dziadków, rodzeństwo, jednakże obowiązek sprawowania opieki w pierwszej kolejności spoczywa na dzieciach. Powinność alimentacyjna może zostać spełniona przez zapewnienie środków finansowych i pokrycie kosztów opieki, bądź w ramach osobistej opieki.
Mediacja w sprawach opieki nad osobą z rodziny
Niestety, z powodu braku regulacji prawnych dotyczących przymusu opieki dzieci nad starszymi i schorowanymi rodzicami potomstwo często unika odpowiedzialności i zostawia rodziców samym sobie lub zrzuca ciężar opieki na jedną osobę. Opieka taka wymaga poświęcenia dużej ilości czasu i pieniędzy, dlatego powinna zostać podzielona pomiędzy rodzeństwem.
Mediacja może pomoc rozwiązać problemy dotyczące opieki, jak na przykład:
- Podział obowiązków pomiędzy rodzeństwem.
- Ustalenie podziału kosztów dotyczących utrzymania rodziców.
- Ustalenie grafiku opieki.