Komu przysługują alimenty?
Alimenty najczęściej kojarzone są z wypłacaniem określonej sumy pieniędzy na utrzymanie dzieci po rozpadzie związku małżeńskiego. Istnieją jednakże w polskim prawie sytuacje, w których inni członkowie rodziny mogą ubiegać się o alimenty. Przykładowo:
- dziadkowie mogą dochodzić alimentów od swoich wnuków,
- rodzice od swoich dzieci,
- byli małżonkowie od siebie wzajemnie – żona od męża, bądź odwrotnie.
Należy jednak pamiętać, że każda z wymienionych osób musi spełnić konkretne przesłanki, by móc ubiegać się o wypłatę świadczenia.
Alimenty dla byłego małżonka
Kwestię alimentów dla byłej żony lub męża reguluje artykuł 60 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Nie bez znaczenia jest również wyrok sądu w sprawie rozwodu, ponieważ rozpad małżeństwa może nastąpić z orzeczeniem o winie jednej ze stron lub z winy obojga partnerów, bądź bez ustalania winy. Określenie winy lub nie ma istotny wpływ na uzyskanie alimentów, gdyż występują pewne różnice w warunkach ubiegania się o świadczenie pieniężne.
Zgodnie z art. 60 § 2 KRiO „Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.”[1]
Z artykułu wynika, iż w przypadku określenia przez sąd z czyjej winy małżeństwo uległo rozpadowi nie jest konieczne udowodnienie życia w ubóstwie lub niedostatku. Aczkolwiek należy wykazać, że z powodu rozwodu sytuacja materialna uległa pogorszeniu. Ocenie podlega poziom życia osoby przed rozwodem i po. Warto dodać także, że w tym przypadku osoba winna rozpadu pożycia małżeńskiego nie może starć się o alimenty od drugiej osoby.
Inaczej wygląda sytuacja podczas nieorzekania o winie. Strona, która ubiega się o alimenty musi dowieść, że żyje w niedostatku, czyli nie stać jej na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.
Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego
Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego reguluje art. 60 § 3 KRiO, który stanowi, sytuacje, w których powinność płacenia alimentów ustaje. Zaliczamy do nich okoliczności:
- gdy osoba otrzymująca alimenty wejdzie nowy związek małżeński,
- gdy upłynie 5 lat od rozwodu.
Sąd może przedłużyć ten termin w wyjątkowych okolicznościach – jest nią np. choroba byłego małżonka wymagająca dłuższego leczenia.
[1] https://www.lexlege.pl/krio/art-60/