Zawarcie związku małżeńskiego to ważna życiowa decyzja pod względem nie tylko osobistym ale i prawnym. Wraz ze złączeniem się młodej pary w formalne małżeństwo powstają nowe obowiązki, przywileje i prawa. Jednym z nowo powstałych obowiązków małżonków jest zarządzanie majątkiem wspólnym.
No właśnie, czym jest majątek wspólny i co wchodzi w jego skład? O tym dowiesz się z tego artykułu.
Pojęcie majątku wspólnego i jego składniki
Według polskiego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). Zgodnie z art. 31 KRO wspólność majątkowa obejmuje przedmioty majątkowe, które małżeństwo nabyło wspólnie lub przez jednego małżonka w okresie trwania małżeństwa.
Warto pamiętać również, że partnerzy przed zawarciem małżeństwa mogą sporządzić w formie aktu notarialnego umowę o rozdzielności majątkowej – tzw. intercyzę.
Co wliczamy do majątku wspólnego?
Art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje elementy, które należą do majątku wspólnego, a oto one:
- wynagrodzenie za pracę lub dochody z działalności gospodarczej ,
- dochody pochodzące z majątku wspólnego oraz osobistego (obojgu małżonków),
- fundusze zgromadzone z otwartego rachunku lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie.
Warto również dodać, iż kodeks reguluje kwestie związane z przedmiotami, które wchodzą w skład zwykłego urządzenia domowego. A mianowicie przedmioty te również stanowią własność wspólną, nawet jeśli pochodzą z darowizny, czy dziedziczenia – jeśli nie zostało inaczej postanowione przez spadkodawcę/darczyńcę.
Do przedmiotów zwykłego urządzenia domowego zaliczane są wszystkie rzeczy ruchome, które stanowią wyposażenie domu. Przykładowo są to meble, urządzenia kuchenne, sprzęty AGD i RTV, samochód oraz inne przedmioty, z których korzystają oboje.
Dodam także, że w trakcie trwania związku dokonanie podziału majątku jest możliwe tylko za zgodą obu stron, tzn. żadne z małżonków nie może żądać, aby majątek wspólny został podzielony.
Zarządzanie wspólnym majątkiem – czy wymaga zgody?
Zgodnie z art. 36 KRO § 1 oraz § 2 „Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.”[1]
Jednakże istnieją również wyjątki, w których małżonkowie nie mogą samodzielnie decydować o majątku wspólnym. Do sytuacji, w których potrzebna jest zgoda drugiego małżonka zaliczamy:
- sytuacje prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków,
- sytuacje prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal,
- sytuacje prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;
- sytuacje, w których dochodzi do przekazania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
Pojęcie majątku osobistego i jego składniki
Będąc w małżeństwie masz również prawo do posiadania majątku osobistego, którym możesz rozporządzać osobiście. W skład majątku wchodzą rzeczy nabyte przed zawarciem małżeństwa. A dokładniej możemy zaliczyć:
- rzeczy otrzymane przed zawarciem małżeństwa,
- przedmioty, które otrzymane przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę,
- prawa majątkowe,
- prawa niezbywalne,
- środki uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
- nagrody za osobiste osiągnięcia,
- prawa autorskie i pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy.
[1] https://www.arslege.pl/kodeks-rodzinny-i-opiekunczy/k2/s86/